Rok 2017 obfitował w szereg pozytywnych wydarzeń z zakresu planowania przestrzennego. Poczyniono znaczący postęp w pracach na projektem uchwały krajobrazowej, która ma wzmocnić ochronę ładu przestrzennego w obszarze Krakowa. Kontynuowano także intensywne działania w celu pokrycia miasta obowiązującymi planami.
Ład przestrzenny miasta
W minionym roku udało się zrealizować kolejny etap prac nad projektem uchwały w sprawie „Zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń dla Miasta Krakowa”, czyli opracowanie tzw. uchwały krajobrazowej. Uchwała ta będzie regulować zasady lokalizacji nośników reklamowych, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów, z jakich mogą być wykonane, a także określać zasady ogradzania nieruchomości czy też sytuowania obiektów małej architektury w mieście.
Przeprowadzono liczne konsultacje społeczne, które miały na celu przybliżenie mieszkańcom i przedsiębiorcom problematyki związanej z ochroną i kształtowaniem krajobrazu miasta oraz dały możliwość wyrażenia swojej opinii na temat zaproponowanych w koncepcji regulacji. Mieszkańcy mogli przedstawić swe stanowisko poprzez wypełnienie ankiety, jak również mogli uczestniczyć w licznych spotkaniach, przekazując swoje uwagi do projektu uchwały.
Konsultacje wykazały, że fundamentalne założenia projektowe w kwestii zasad i warunków porządkowania przestrzeni publicznych są akceptowalne przez mieszkańców Krakowa i oczekiwane jest wejście w życie tych regulacji. W toku prac nad sporządzaniem projektu uchwały największe zainteresowanie, zarówno mieszkańców, jak i przedstawicieli branży reklamowej, budziły kwestie związane z sytuowaniem reklam i szyldów.
W związku z powyższym w najbliższych tygodniach kontynuowane będą prace nad kolejną wersją dokumentu, tak by w pierwszym kwartale przyszłego roku projekt ponownie został wyłożony do publicznego wglądu, a następnie przed wakacjami został przedstawiony Radzie Miasta Krakowa do uchwalenia.
Plany miejscowe na rekordowej powierzchni
W minionym roku niewątpliwym sukcesem planistycznym było przekroczenie symbolicznego progu 50 proc. pokrycia miasta planami obowiązującymi. Obecnie w Krakowie obowiązuje 160 planów obejmujących łącznie 50,7 proc. powierzchni miasta. Należy podkreślić, że wśród miast o podobnej wielkości Kraków należy do tych, które mają największy udział obszarów objętych obowiązującymi planami miejscowymi.
Sfinalizowane zostały prace nad 14 miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego o łącznej powierzchni 869,7 ha, które zostały uchwalone przez Radę Miasta Krakowa. Wśród nich znajdowały się plany:
- ochronne – powstrzymujące presję inwestycyjną na terenach posiadających wartości przyrodnicze (np. „Park Rzeczny Drwinka – Podedworze”, „Park Rzeczny Drwinka – Bochenka”), jak również mpzp „Kazimierz” – niezwykle istotny z punktu widzenia ochrony konserwatorskiej;
- porządkujące (np. „Wielicka – Kamieńskiego”, „Mistrzejowice – Ks. Kazimierza Jancarza”);
- inwestycyjne (np. „Nowa Huta Przyszłości – Igołomska Północ”, „Ruczaj – Rejon ulicy Czerwone Maki”).
Spośród uchwalonych w bieżącym roku planów bardzo ważny był miejscowyplan zagospodarowania przestrzennego
dla obszaru „Kazimierz”. To kolejny po obowiązującym już planie dla „Starego Miasta” tak istotny dokument planistyczny dla tej cennej historycznie i kulturowo części miasta, który ma na celu ochronę przestrzeni publicznych i zabezpieczenie istniejących terenów zielonych oraz ochronę wnęk kwartałów zabudowy przed nadmiernym inwestowaniem.
Obecnie dobiegają końca prace nad planem o podobnym charakterze, tzn. dla obszaru „Stradom”.
W roku 2017 podjęto prace nad kolejnymi 14 nowymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.
Ponadto należy podkreślić, że trwają prace nad 63 planami miejscowymi, obejmującymi blisko 29 proc. powierzchni miasta. Wśród nich szczególnie istotny jest plan miejscowy „Dla wybranych obszarów przyrodniczych miasta Krakowa”, który dotyczy 215 terenów zieleni o łącznej powierzchni stanowiącej ponad 10 proc. obszaru miasta.
Są to obszary wskazane w dokumencie Studium jako tereny o wartościach przyrodniczych bądź tereny otwarte, które w ww. dokumencie zostały wymienione jako te, które winny zostać wyłączone spod zabudowy i zainwestowania. Podstawowym celem tego planu będzie ochrona terenów zielonych przed uszczuplającą system przyrodniczy miasta postępującą zabudową realizowaną w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy.
Prace nad planem są efektem oczekiwań społecznych postulujących większe zaangażowanie Miasta w ochronę terenów przyrodniczych oraz wyznaczanie nowych terenów zieleni ogólnodostępnej pod parki i skwery.
W Krakowie, opracowując plany miejscowe, przywiązuje się wielką wagę do konsultacji społecznych. Z uwagi na fakt, że każdy z mieszkańców w mniejszym lub większym stopniu odczuwa skutki realizacji danego planu miejscowego, przy opracowywaniu planów wdrożono nową formułę konsultacji społecznych, znacząco wykraczającą poza ramy ustawowe. Dzięki dodatkowym spotkaniom z mieszkańcami i przedstawicielami Rad Dzielnic, organizowanym na różnych etapach opracowywania planu, wzrosło zainteresowanie mieszkańców planowaniem przestrzennym. Wszystkie wnioski i uwagi po spotkaniach przekazywane są projektantom jako materiał do dalszych analiz. Działania te, co prawda, przedłużają procedurę planistyczną, ale doprowadzają do osiągnięcia kompromisu. Przykładem z ostatnich tygodni obrazującym wpływ partycypacji społecznej na ostateczne rozwiązania proponowane w projekcie planu są np. wspólnie wypracowane ze stroną społeczną ustalenia dla planu „Rejon ulicy Rajskiej”.
Aktualizacja Strategii Rozwoju Krakowa
Równolegle do prac prowadzonych w zakresie planowania przestrzennego trwa proces aktualizacji podstawowego dokumentu w zakresie planowania społeczno-gospodarczego Miasta – Strategii Rozwoju Krakowa pt. „TU CHCĘ ŻYĆ. KRAKÓW 2030”.
Strategia Rozwoju Krakowa to zintegrowana oferta poprawy warunków życia w mieście, skierowana do mieszkańców i innych osób korzystających z przestrzeni miejskiej. Jest to nadrzędny dokument programowania rozwoju, przedstawiający scenariusz rozwoju miasta w przyjętym horyzoncie czasowym roku 2030. Bardzo ważnym założeniem było skorelowanie horyzontu planistycznego komponentu planowania społeczno-gospodarczego i planowania przestrzennego.
Jakość życia jest jednym z priorytetów silnie zaakcentowanym w Strategii. Dla jej poprawy kluczowe jest efektywne korzystanie z naszych potencjałów, w tym w szczególności kulturowego, opartego na naszym dziedzictwie i decydującej o przyszłości kreatywności mieszkańców.
Będziemy wzmacniać wspólnotę samorządową mieszkańców Krakowa poprzez nowoczesne zarządzanie metropolią. Tak, żeby Kraków dzisiaj mógł przygotować odpowiedzi na wyzwania, przed jakimi miasto stanie jutro i pojutrze, w dalszej przyszłości. Kraków dzisiaj to nasze dziedzictwo, które udało się nam utrzymać, wzmocnić i rozwinąć. Kraków jutro to Kraków, który zintegrujemy szeregiem procesów, np. rewitalizacją, metropolizacją, budową gospodarki opartej na wiedzy i innymi – na wszystkich osiągalnych poziomach rozwoju. Kraków pojutrze to miasto, którego mieszkańcy będą przygotowani do aktywnej konkurencji w ramach procesów globalnych z całym światem. Dlatego fundamentalna jest dla nas koncentracja przygotowywanej strategii na ludziach i możliwościach stworzenia dla nich wszechstronnego rozwoju.
Elżbieta Koterba
Zastępca Prezydenta ds. Rozwoju
Miasta Krakowa
Rok 2017 był czasem potężnej hossy na rynku nieruchomości – zarówno w sektorze mieszkaniowym, jak i biurowym. Ale w minionym roku pojawił się też trzeci filar – po raz pierwszy od lat w Krakowie zaczęły powstawać bardzo duże obiekty handlowe.
Nowy trend w mieszkaniówce
Jeśli chodzi o rynek mieszkań, można śmiało powiedzieć: co deweloperzy wybudują, to sprzedadzą. Coraz częściej ludzie kupują więcej niż jedno mieszkanie. Ponadto w mieście od pewnego czasu obserwujemy nowe grupy zawodowe, których przedstawiciele kupują mieszkania na wynajem. Często słyszymy historie o inwestorach, którzy za kilka milionów złotych wypłaconych w gotówce kupują od kilku do kilkunastu mieszkań, właśnie na wynajem.
Rośnie też grupa ludzi, którzy postanawiają wyprowadzić się poza Kraków, do domów jednorodzinnych. Wystarczy wyjechać poza granice miasta i popatrzeć na reklamy. W trakcie realizacji jest cała masa mniejszych lub większych osiedli domów jednorodzinnych. To chyba największy sektor pod względem liczby transakcji. Kwota kredytów przyznawanych na takie zakupy jest jednak najniższa w skali kraju. Zapewne wynika to z tego, że w Krakowie jest dużo pieniędzy z turystyki, które są czystą gotówką. Poza tym inwestują tu ludzie spoza Krakowa. Kupują np. rodzice dzieci studiujących w naszym mieście, którzy też mają oszczędności w gotówce.
Biura – trampolina do dalszego wzrostu
Kraków znajduje się w pierwszej dziesiątce najlepszych destynacji pod centra biurowe na świecie. To przynosi efekty i widać je będzie prawdopodobnie jeszcze przez kilka lat. Przekroczenie bariery 1 mln m2 powierzchni biurowej świadczy o tym, że Kraków cały czas ugruntowuje swoją pozycję w czołówce światowej. Co ciekawe, ten milion wydaje się być trampoliną do dalszego wzrostu – biurowców buduje się coraz więcej, rynek wciąż przyspiesza. Jest to rynek bardziej ryzykowny niż mieszkaniówka – w razie kryzysu w Polsce i niepewności gospodarczej inwestorzy będą się wycofywali, ponieważ najłatwiej wycofać się z umowy najmu.
Powierzchni pod biura poszukuje wiele firm i jest to filar rynku, który będzie się nadal rozwijał. Większość biurowców jest sprzedawana do funduszy inwestycyjnych już na etapie budowy. Wiosną fundusze przestały inwestować w biurowce, ale sytuacja już wróciła do normy.
Pamiętajmy, że każdy biurowiec buduje zapotrzebowanie na kilkadziesiąt miejsc pracy w firmach, które go obsługują. Są to m.in. firmy sprzątające, cateringowe czy dostarczające materiały biurowe.
Handel wraca do łask
Trzeci filar – centra handlowe – w ostatnich latach mocno osłabł. Oddawano jedno centrum na kilka lat – wiele lat temu Bonarkę, potem tylko Galerię Bronowicką. W tym roku oddano nową dużą galerię – Serenadę. Prawdopodobnie ta inwestycja rozrośnie się o CH Krokus i parking między tymi budynkami, stając sie jedną z największych galerii w Polsce.
W coraz większej liczbie powstają też mniejsze obiekty handlowe, tzw. convenience store/corner shop (sklepy położone w dzielnicach mieszkaniowych miast, handlujące głównie towarami na potrzeby bieżące, przede wszystkim gotowymi, konfekcjonowanymi produktami spożywczymi i napojami – przyp. red.). Mają one do kilku tysięcy metrów powierzchni. Przykładem jest sklep Dekada przy ul. Stojałowskiego.
Te trendy pokazują, że pełne w weekendy parkingi przy centrach handlowych i ruch mieszkańców w osiedlach zostały zauważone przez zarządzających handlowymi obiektami. W efekcie oferta centrów rośnie, a ludzie chcą robić zakupy i mają na to pieniądze.
Grzegorz Stawowy
Przewodniczący Komisji Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska Rady Miasta Krakowa